De oude zandgroeve

Door het prachtige weer zijn nog behoorlijk wat insecten actief in het reservaat. Vandaag zag ik nog dagpauwoog, klein koolwitje en kleine vos.

Op een stukje bloeiende klimop zat, samen met wespen en vliegen, een klimopbij (Colletes hederae).

Dit prachtige solitaire bijtje is heel selectief en voedt zich alleen met stuifmeel van klimop.

Rovers of Asielzoekers?

Zoals bij mensen heb je bij bijen ook Engelsen, Belgen, Oostenrijkers en Italianen. En ze staan elk nogal op hun privacy. Groot was mijn verbazing toen ik in mijn kolonie Oostenrijkers een Engelse aantrof. Ze lijken allemaal wel op elkaar, en occasioneel ontstaan er wel eens gemengde huwelijken, dat gebeurt in de beste families, maar over het algemeen blijven ze ver uit elkaars buurt. Naast hun duidelijk accent kan je ze herkennen aan hun kleuren, de Belgen, of de Noordeuropese bij in het algemeen, de Apis mellifera mellifera, is donkerbruin tot zwart. De Italianen of de Apis mellifera ligustica, zijn wat hipper en houden het bij een flitsend geel. De Oostenrijkers, of carnica bijen, zijn donker met duidelijke grijze banden op het achterlijf, en de Engelsen of Buckfast bijen zijn een mengelmoes. Ze hebben vooraan hun achterlijf 1 of 2 duidelijk gele ringen, maar de rest is zwart en grijs.

Bij het vervangen van het suikerwater zag ik haar rondparaderen: 1 bij met een knalgele ring tussen een volk vol grijze en zwarte ringen. Waar kwam ze vandaan? Hoewel mijn Oostenrijkers niet van het zuiverste ras zijn, is het redelijk onwaarschijnlijk dat dit een buitenechtelijk kind van mijn koningin is… Dan zouden er zo meer moeten rondlopen, want bijen houden van elke partner genoeg sperma bij om duizenden eitjes te kunnen leggen. En er was er maar één…

Een tweede mogelijkheid, en zeker in deze tijd van het jaar, waarbij de imker zijn bijen inwintert, of suikerwater geeft ter vervanging van de honing die hij weggenomen heeft, is roverij. Andere bijenvolken, die een beetje krap zitten, proberen hun eigen wintervoorraad op peil te brengen door de mosterd, of beter honing, ergens anders te halen: bij een zwakkere kolonie. De beroofde kolonie verzet zich dan met hand en tand, en soms kunnen er echte slagvelden ontstaan van vechtende bijen.

Een derde mogelijkheid viel me nog te binnen. Wanneer bijen echt het noorden kwijt zijn, of hun eigen koningin, dan verlaten ze hun eigen kast, en proberen bij een ander volk aan te sluiten, met een leggende koningin. Maar ze mogen niet zomaar binnen, ze moeten zich een weg binnenbedelen bij hun adoptiefamilie door hen stuifmeel en honing aan te bieden. Als ze niets bij zich hebben, worden ze genadeloos verdreven, of afgestoken.

Was onze Engelse dame een dievegge of een asielzoekster? Op dit moment kon het nog alle kanten uit.

Even later zette ik mij neer en hield nog een kwartiertje de vliegplank in de gaten. Kijken is de beste leerschool voor een nieuwe imker. Mevrouw Buckfast kwam aangevlogen met haar pootkorfjes vol stuifmeel. Het was dus een asielzoekster, die een nieuwe thuis gevonden had in een Oostenrijkse kast.

Het is geen geheim dat bijen in het algemeen en honingbijen in het bijzonder het erg moeilijk hebben.

Door een combinatie van ziektes, parasieten en gifstoffen gaat hun aantal zienderogen achteruit.

Dit heeft zeer grote ecologische gevolgen. Heel veel planten zijn immers voor hun bestuiving afhankelijk van bijen.

Geen bijen, geen vruchten en geen groenten meer ...

Eén van de doelstellingen van ons project is het bijen naar hun zin te maken. Een groot nectaraanbod onder de vorm van bloemenrijke hooilanden, bloeiende hoogstamfruitbomen en geurende Robinia's en lindes ... zou hen moeten helpen.

Imker Bart Decuypere ging als eerste, op een heel enthousiaste wijze, in op onze vraag om een kast te plaatsen. In het voorjaar komt er wellicht nog ééntje bij van Tim Puttevils.

Tijdens onze opendeurdagen gaan jullie zeker kunnen kennismaken met onze imkers en hun bijen. Wie weet oogsten we volgende zomer reeds onze eigen honing?